Panowanie Aleksandra I Jagiellończyka (1501-1506) oraz Zygmunta I Starego (1506-1548) było okresem ostrej walki politycznej szlachty z możnowładcami i królem o zbudowanie ustroju demokracji szlacheckiej. Aleksander starał się blokować ruch szlachecki, lecz bezskutecznie. Wydany przez niego w 1501 roku przywilej, który oddawał władzę w ręce senatu został wkrótce anulowany. Został on zastąpiony przez dość istotną dla ustroju Polski uchwałę sejmową nazwaną Nihil novi, postanawiającą, że odtąd nic nowego nie może być wprowadzone bez wspólnej zgody posłów szlacheckich, senatu i króla. Szlachta miała już wówczas w swoich szeregach coraz liczniejszych, dobrze wykształconych przedstawicieli, jak Jan Łaski – kanclerz od 1503 roku, a w latach 1510-1531 arcybiskup gnieźnieński. Jan Łaski reprezentował ideę silnego, lecz nie absolutnego państwa o skodyfikowanym prawie, dobrej administracji oraz zwartej strukturze terytorialnej. W 1506 roku opracował i ogłosił zbiór praw polskich zwanych „Statutem Łaskiego”. Dokument ten zawierał w sobie spis wszystkich statutów i przywilejów obowiązujących w Królestwie Polskim, co umożliwiło ujednolicenie systemu prawnego, doprowadziło do centralizacji państwowej, a przede wszystkim do upowszechnienia znajomości prawa wśród warstwy szlacheckiej. Co ciekawe, Statut Łaskiego był aż do rozbiorów fundamentalnym źródłem prawa. W XVII wieku został zagrabiony przez Szwedów w trakcie wojny wraz z innymi dobrami kultury polskiej. Rewers monety prezentuje wizerunek fragmentu drzeworytu przedstawiający króla Aleksandra Jagiellończyka siedzącego na tronie oraz kanclerza Jana Łaskiego trzymającego statut i tłok pieczętny. Z kolei na awersie monety widnieje wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej oraz wizerunek księgi ze zwisającą pieczęcią.