moneta kolekcjonerska
Europa / Polska / III RP po denominacji od 1995
10 zł Henryk Arctowski, Antoni B. Dobrowolski
Polska 2007 14,14 g Ag 925
Numer katalogowy
LR #2496
Nominał
10 zł
Państwo
Polska
Epoka
III RP po denominacji od 1995
Metal
Ag
Próba
925
Waga
14,14 g
Średnica
32 mm
Stempel
Lustrzany
Rok emisji
2007
Dodatki
Cyrkonia
Certyfikat
Nie
Pudełko
Nie
Nakład
57 000 szt.
25 $
Cena katalogowa
0.0
Głosów: 0
0 os. ma w ulubionych
0 os. ma w swojej kolekcji
Oceń: wygląd, temat, nakład
Rewers monety prezentuje wizerunki popiersia Henryka Arctowskiego oraz Antoniego B. Dobrowolskiego, a poniżej nich znajduje się wizerunek kontynentu antarktycznego. W tle znajduje się fragment góry lodowej oraz logo Polskiej Stacji Antarktycznej. Z kolei na awersie widnieje wizerunek statku "Belgica" zdobiony cyrkonią imitującą lód.
Henryk Arctowski urodził się 15 lipca 1871. W 1888 roku Henryk rozpoczął studia z zakresu astronomii na Uniwersytecie w Liege, ale przeniósł się na chemię połączoną z petrochemią, petrografią i mineralogią oraz na geologię. Aby studiować wszystkie te dyscypliny udał się do Francji, gdzie uczęszczał na Sorbonę, College de France, do Muzeum Przyrodniczego oraz Szkoły Górniczej. Po uzyskaniu dyplomu wrócił do Belgiii w 1893 roku podjął pracę naukowa i dydaktyczną na Uniwersytecie w Liege.
Przełomowy dla kariery i życia Arctowskiego okazał się rok 1895, kiedy to dał się namówić Adrienowi de Gerlache de Gomeremu, oficerowi belgijskiej Marynarki Wojennej, na objęcie kierownictwa naukowego wyprawy badawczej na Antarktydę. Asystentem Arctowskiego w czasie wyprawy na Antarktydę został Antoni B. Dobrowolski, który miał go wspierać w czasie żmudnych badań meteorologicznych. Po zakończeniu wyprawy oraz opracowaniu jej rezultatów Arctowski aktywnie działał na polu organizacyjno-naukowym badań geofizycznych. W 1899 roku jako pierwszy zaproponował stworzenie międzynarodowego projektu badań Antarktydy, natomiast w 1903 roku opracował dokładny schemat ulokowania wokół bieguna południowego stacji meteorologicznych.
Jego zainteresowania zmianami klimatu oraz przyczynami tych zmian, w których brał pod uwagę rolę pyłów wulkanicznych, plam słonecznych i burz magnetycznych zaowocowały wieloma publikacjami, dzięki którym nawiązał kontakt z wybitnymi badaczami tych problemów, między innymi z członkami The Smithsonian Institution, w tym ze słynnym Charles Greeley'em Abottem. W 1912 roku otrzymał tytuł „Doctor honoris causa” Uniwersytetu we Lwowie.
Henryk Arctowski zdobył uznanie na całym świecie. Był autorem ponad 400 prac naukowych w wielu językach, m.in. w językach angielskim i francuskim, prezentujących wyniki badań polarnych oraz opisujących przebieg wypraw. Zmarł 21 lutego 1958 roku w Waszyngtonie. W maju zmarła jego żona. Ich prochy sprowadzono do Polski w 1960 roku i złożono na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie. Imieniem polskiego badacza nazwano wiele obiektów i formacji geograficznych na Antarktydzie i Arktyce.
Antoni B. Dobrowolski urodził się 6 czerwca 1872 roku. Był twórcą nowej dziedziny nauki – kriologii, nauki zajmującej się, mówiąc ogólnie, lodem. Ponadto zajmował się również geofizyką i glacjologią. Zapoczątkował w Polsce nowoczesne badania glacjologiczne, których zagadnieniem były kwestie dotyczące powstawania, rozwoju i topnienia lodowców oraz ich wpływu na rzeźbę powierzchni Ziemi, warunki klimatyczne oraz rodzaj i ukształtowanie podłoża, na którym tworzą się i rozwijają lodowce. W 1897 roku Dobrowolski został uczestnikiem słynnej wyprawy „Belgica”, w czasie której prowadzono szeroko zakrojone badania naukowe na Antarktydzie. Był wówczas asystentem innego wybitnego polskiego naukowca, Henryka Arctowskiego.
Dobrowolski większość swoich badań prowadził na Antarktydzie. Jako pierwszy,w sposób naukowy opisał zjawisko halo. Po wielu obserwacjach, Dobrowolski scharakteryzował i sklasyfikował chmury według: grubości, gęstości, spójności, formy oraz struktury. Oprócz tego opisał sto różnych układów chmur, przez co przyczynił się do gigantycznego postępu w meteorologii. Będąc twórcą kriologii, oczywistym jest, że Dobrowolski jest również autorem pierwszej definicji śniegu. W 1927 roku został dyrektorem Wydziału Aerologiczno-Wojskowego w Państwowym Instytucie Meteorologii. Był także inicjatorem utworzenia Obserwatoriów: Morskiego, Sejsmologicznego i Aerologicznego.